با دسته‌بندی فونت‌ها در فونت‌ایران آشنا شوید.
فونت‌های مختلف می‌توانند به لحاظ سبک طراحی یا کاربردشان دسته بندی شوند اما آنجا کار سخت می‌شود که طراحان تایپ سعی میکنن مرز‌ها را بشکنند و سبک‌های مختلف طراحی را ترکیب کنند. یا فونت‌هایی که می‌توانند کاربردهای مختلف داشته باشند
مشکل بعدی اینه که در رابطه با فونت فارسی تا کنون دسته بندی استانداردی انجام نشده. در فونت لاتین استاندارد‌های دسته‌بندی وجود دارد اما منطبق با تایپ فارسی نیست.
ما در فونت‌ایران با توجه به تجربه ۱۰ ساله کار با انواع فونت و آشنایی با نیاز کاربران‌مان دسته‌بندی‌هایی را تعریف کرده‌ایم. در ادامه ویژگی هر دسته بندی را توضیح می‌دهیم تا منظور ما از عناوین تخصصی را بهتر متوجه شوید.
فونت‌های متن / فونت‌های عنوان
برای انتخاب فونت اولین سوالی که باید جواب دهید این است: فونت را برای متن‌های ریز و طولانی می‌خواهید یا برای متن‌های کوتاهِ تبلیغاتی؟ برای همین ما بطور کلی و از همان ابتدا فونت‌ها را به دو دسته زیر تقسیم کردیم.
فونت متن یا عنوان:
فونت‌های متن: این دسته فونت‌ها برای این منظور طراحی شده‌اند که در عین زیبایی و خاص بودن به‌راحتی خوانده شوند. مطمئنا خواندن هر فونتی در سایز بزرگ راحت است، اما منظور ما از خوانایی روان‌خوانی در متن‌های ریز و طولانی است. مانند پارگراف‌های کتاب، وبلاگ، زیرنویس فیلم و … این فونت‌ها معمولا ساده هستند و بافت کلی نوشتار در آن‌ها مهم‌تر از شکل حروف است.
فونت‌های عنوان: این دسته فونت‌ها معمولا شکل حروف خلاقی دارند و خودنمایی می‌کنند. فرم‌های متفاوت و جذابِ این فونت‌ها باعث می‌شود سریع‌تر و بیشتر دیده شوند. این فونت‌ها مهمولا دارای وزن‌های سنگین یا ترکیبات متنوع هستند و در طراحی انواع تبلیغات استفاده می‌شوند.
نکته: اکثر فونت‌های متن دارای چند وزن سنگین و نمایشی نیز هستند که می‌توان از آن‌ها در طراحی عنوان‌های نمایشی استفاده کرد.
سبک طراحی:
در دسته بندی ساختاری، فونت‌ها را بر اساس سبک طراحی دسته بندی می‌کنیم.
هر کدام از ۲ دسته (فونت‌های متن و فونت‌های عنوان) شامل ۴ زیر دسته می‌شوند.
۱- فونت‌های دست‌نویس ۲- فونت‌های نسخ ۳- فونت‌های سنس ۴- فونت‌های هندسی
فونت‌های دست‌نویس: این دسته فونت‌ها بر اساس یک دست‌خط ساخته شده‌اند. فونت‌های دست نویسی که با قلم نازک (خودکار، خودنویس) طراحی شده‌اند برای شبیه سازی دست‌نوشته‌های ریز مناسب هستند. (مثال: فونت مانلی). اما دست‌نویس‌هایی که با قلم ضخیم ( ماژیک، قلم‌مو، قلم‌نی) طراحی شده‌اند، مناسب عناوین تبلیغاتی هستند. (مثال: فونت جوان)
فونت‌های نسخ: خط نسخ برای نگارش و راحت خوانی کتاب قرآن ابداع شد. با پیدایش صنعت چاپ، ساختار کلی حروفچینی فونت‌های عربی و فارسی هم بر اساس خط نسخ طراحی شد. فونت‌های دسته نسخ با وجود سادگی و خوانایی همچنان حس و حال خوشنویسی را در خود حفظ کرده‌اند. این فونت‌ها متناسب با قلم خطاطی، دارای تناوب ضخامت و نازکی هستند. فونت‌های دسته نسخ مناسب موضوعات فرهنگی هستند. موضوعاتی که وجود حس انسانی در آن‌ها مهم است. انواع محتوا و تبلیغاتی که در حوزه علوم انسانی قرار می‌گیرد ترجیح می‌دهند از فونت‌های دسته نسخ استفاده کنن. (ادبیات، هنر، تاریخ، سیاست و …)
فونت‌های سنس: فونت‌هایی که اسکلت خط نسخ را حفظ می‌کنند اما از قواعد قلم خطاطی پیروی نمی‌کنند را با اسم سنس دسته‌بندی می‌کنیم. این فونت‌ها معمولاً دارای حداقل تنوع ضخامت هستند. در فونت‌های سنس جزئیات تزئینی خط نسخ حذف شده تا ساده‌تر به نظر برسند. این نوع فونت فارسی می‌تواند همتای فونت‌های Sans Serif در فونت‌های لاتین باشد برای همین از نام سنس برای این دسته‌بندی استفاده کردیم.
فونت‌های هندسی: فونت‌های این دسته، هندسه منحصر به فرد خودشان را دارند. تناسبات، نحوه گردش قلم و بطور کلی شکل حروف در فونت‌های هندسی تابع خوشنویسی و نحوه نگارش سنتی نیست. فونت‌های هندسی می‌توانند بسیار خاص و خلاق باشند اما معمولاً خوانایی کمی دارند و مناسب متن ریز و طولانی نیستند.
دسته بندی کاربردی:
یکی آسان‌ترین روش‌ها برای رسیدن به فونت مناسب این است که آن‌ها را بر اساس کاربردشان دسته‌بندی کنیم.
فونت‌های مناسب رابط کاربری: فونت‌های مناسب طراحی وب و نرم افزار لازم است ساده و خوانا باشند. اندازه صفحه نمایش موبایل و گجت‌های همراه کوچک است و نوشته‌ها لازم است در اندازه ریز و شرایط نوری مختلف حداکثر خوانایی را داشته باشند. فونت‌های دسته سنس معمولا بهترین گزینه برای استفاده در طراحی رابط کاربری هستند.
فونت‌های مناسب مطبوعات: در مطبوعات متن‌ها معمولا طولانی هستند و برای همین خوانایی و روان‌خوانی اهمیت زیادی دارد. مطبوعات چاپی مانند کتاب، روزنامه و مجله بیشتر در زمینه علوم انسانی فعالیت دارند و تمایل دارند از فونت‌هایی استفاده کنند که دارای حس و حال فرهنگی و رسمی است. فونت‌های دسته نسخ بیشترین استفاده را در تایپوگرافی مطبوعات چاپی دارند.
نکته: نرم افزارها و رابط کاربری‌هایی که دارای موضوعات فرهنگی هستند یا می‌خواهد رسمی باشند ممکن است فونت‌های دسته نسخ را ترجیح دهند. در مقابل مطبوعات چاپی دارای موضوعات مدرن و تجاری نیز فونت‌های سنس را مناسب کار خود می‌دانند.
فونت‌های مناسب تبلیغات: طراحی پوستر، بیلبورد، بسته‌بندی، سردر فروشگاه و … اقلام تبلیغاتی محسوب می‌شوند. نوشته‌ها در گرافیک تبلیغاتی معمولا کوتاه هستند و بیشتر از خوانایی، خاص بودن و جلب توجه فونت اهمیت دارد. فونت‌های ویژه عنوان معمولا مناسب استفاده در تبلیغات هستند.
امکانات و ویژگی‌ها:
علاوه بر دسته‌بندی ساختاری و کاربردی، فونت‌ها بر اساس ویژگی‌ها و امکاناتی که دارند هم دسته‌بندی شده‌اند. هر نوع ویژگی و قابلیتی که بتوانیم تعدادی از فونت‌ها را در آن بگنجانیم به این لیست اضافه خواهد شد.
فونت‌های متغییر: وریبل فونت‌ها (Variable fonts) نسل جدید از فرمت نرم‌افزاری در فونت هستند. در فونت متغییر حروف می توانند نازک و ضخیم شوند، کشیده و فشرده شوند، شکل نقطه‌ها تغییر کند و … همه این امکانات در یک فایل فونت وجود دارد و دیگر شما نیازی به فایل‌های متعدد برای تغییر وزن و استایل ندارید. تجمیع همه وزن‌ها و استایل‌ها در یک فایل باعث می‌شود سرعت لود وبسایت شما کاهش یابد. در حال حاضر بیشترین کاربرد فونت متغییر در طراحی وبسایت است.
فونت‌های خانواده‌دار: بعضی فونت‌ها معمولاً به شکلی طراحی می‌شوند که دارای وزن‌های متنوعی باشند. وجود وزن‌های متنوع برای طبقه بندی نوشته‌ها ضروری است. یک فونت خانواده دار همه نیاز‌های شما در یک تایپوگرافی را برآورده می‌کند. فونت دارای خانواده شما را از تغییر فونت بی‌نیاز می‌کند و به یکپارچگی تایپوگرافی شما کمک می‌کند.
فونت‌های رنگی: فونت‌ها فاقد رنگ هستند و سیاه دیده می‌شوند اما در نسل جدیدی از فونت‌ها این امکان وجود دارد که به حروف فونت رنگ‌های مختلف دلخواهی نسبت دهیم. کاربرد فونت رنگی بسیار خاص و محدود است.
فونت‌های فوق سنگین: فونت‌هایی که فقط دارای وزن سنگین هستند را در این دسته بندی قرار می‌دهیم. فونت‌های فوق سنگین بدون دغدغه‌ی هماهنگی با وزن‌های پایین می‌توانند حجیم و گسترده طراحی شوند. در این دسته فونت معمولاً اسکلت خطی حروف کم اهمیت می‌شود و عنصر سطح اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
فونت‌های فشرده: در این دسته، حروف در عرض فشرده و در ارتفاع بلند قد هستند. طراح از فضای خالی بین خط کرسی و سقف استفاده می‌کند و تا حد امکان حروف را بلند‌تر طراحی می‌کند. اگرچه حروف در فونت‌های فشرده درشت و واضح دیده می‌شوند اما در متن‌های طولانی، روان‌خوانی مناسبی ندارند. فونت‌های فشرده بیشتر دارای قدرت نمایشی هستند و با حروف لاتین همنشینی بسیار خوبی دارند.
فونت‌های نوستالژی: سال‌های اخیر پرداختن به حس نوستالژی ایرانی طرفدار زیادی در رسانه پیدا کرده است. برای همین طراحان تایپ برخی حروف قدیمی مربوط به دهه‌های ۴۰ و ۵۰ را در قالب فونت بازسازی کرده اند. این یک دسته بندی ویژه است که می‌تواند شامل انواع سبک‌های طراحی باشد.
فونت‌های تزئینی: فونت‌هایی که دارای نقوش و جزئیات تزئینی و الحاقی باشند را در این دسته بندی قرار می‌دهیم. این دسته فونت‌ها گاهی متاثر از خطوط تزئینی گذشته هستند که در آراستن بنا‌ها و اشیاء استفاده می‌شده اند.
فونت‌های خوشنویسی: فونت‌هایی که با هدف بازسازی یکی از خطوط خوشنویسی گذشته طراحی شده اند را در این دسته قرار می‌دهیم. فونت‌های خوشنویسی شخصیت تصویری و نمایشی قوی دارند و به دلیل ترکیبات فراوان ساخت نرم افزاری آن‌ها پیچیده است.
دیدگاه‌ها
سلام
مطلب جالبی بود
زمینه سفید و کندراست بالای اون با متن
چشمم رو اذیت میکرد و توان خوندن کامل رو نداشتم
خواستم اطلاع بدم