کپی و غیرکپی در تایپ دیزاین (شرحی بر سخنرانی امید امامیان)

این سخنرانی از امیدامامیان را دیدم در پایان یکی از حاضرین بحثی را مطرح کرد که برایم از کل ارائه جالب‌تر بود و نتوانستم اظهار نظر نکنم.
https://www.aparat.com/v/3eglK
موضوع سخنرانی این است که تایپ‌فیس‌های شبیه هم کپی محسوب نمی‌شوند.
در جایی امیدامامیان سه تایپ فیس ادوب‌عربیک / فونت بانک سامان / فونت بانک اقتصاد نوین را کنار هم نشان می دهد و شاکی است از اینکه همه گفته‌اند ۲ تایپ جدیدتر کپی ادوب عربیک هستند.
سخنران معتقد هست که تنها شباهت این ۳تایپ غلبه‌ی دور بر سطح هست (یعنی هر سه فونت‌های نرم و پر منحنی هستند)
و معتقد است دلیل شباهت فونت بانک سامان و اقتصاد نوین هم این است که هر۲طراح در یک دانشگاه درس خوانده‌اند / هم سن هستند و هردو سفارش دهنده مشابهی داشته‌اند. (یعنی چون هردو فونت برای بانک طراحی شده شبیه هم شده‌ اند)
و در آخر هم با لحن کنایه می‌گوید: «ببینید حرف سین در فونت ادوب عربیک چقدر زشت است.»
این گفته باعث شد یکی از حاضرین اعتراض کند که چرا می‌گویید حرف سین در ادوب عربیک زشت است و امامیان در پاسخ می‌گوید: «سلیقه من است!» (توضیح و دلیل فنی ندارد)
مطمئنا من هم با حرف کلی امید امامیان موافقم که اغلب تایپ‌ها متن (رسمی) ناچار شبیه هم هستند و این دلیل بر کپی بودن نیست.
با این قسمت از سخنرانی که اکثر مخاطب‌ها ظرافت‌های فونت‌های مشابه را تشخیص نمی‌دهند و از روی نا آگاهی فونت‌ها را کپی می‌دانند هم موافقم.
و اما حرف‌های خودم:
هر طراح تایپی برای ساخت فونت جدید لازم است فونت‌های قبل از خودش را ببیند و مواردی را از آنها الگوبرداری کند.
اما بسیاری از طراحان تایپ در ایران داکیومنت درست و صادقانه‌ای برای پروژه تایپشان نمی‌نویسند.
بصورت مشخصی ۲ فونت سامان و نوین و بسیاری از فونت‌های فارسی جدید (که اغلب در مکتب استاد دامون خانجانزاده طراحی شدند) متاثر از فونت ادوب عربیک بودند.
اما در توضیح و داکیومنت فنی هیچکدام از این فونت‌ها اشاره‌ای به این موضوع نشده است.
اشاره به این موضوع در شرح یک پروژه تایپ (تاثیر گرفتن از یک فونت) به هیچ عنوان ضعف محسوب نمی‌شود.
چقدر خوب است اگر در شرح پروژه فونت جدید خودمان را با فوت مشابه قبلی مقایسه کنیم و بگوییم که ما چه تغییرات مثبتی داشته‌ایم.
برای مثال همان حرف سین در ادوب عربیک که زشت نیست اما به نسبت دیگر حروف کوچک است و در تایپ‌های نوین و سامان بزرگتر در نظر گرفته شده و متناسب‌تر به نظر می‌رسد.
جالب است که ۲ فونت سامان و نوین تفاوت‌های بسیاری دارند و من متعجب بودم که چرا سخنران اصرار داد با دلایل عجیب (مانند هم دانشگاهی بودن ۲ طراح) اثبات کند این ۲ تایپ شبیه نیستند!
درواقع این ۲ تایپ‌فیس تنها یک وجه تشابه دارند آن‌هم اینکه اسکلت اکثر حروف در هردو متاثر از ادوب عربیک است.
ضمنا تا جایی که من در جریانم فونت نوین با هدف استفاده در بانک اقتصاد نوین طراحی نشده بلکه منتخب قلم‌هایی است که در دوره آموزشی طراحی تایپ مدرسه ویژه (استاد خانجانزاده) طراحی شده بود و تنها مراحل نهایی زیر نظر بانک انجام شده است. (منبع کاتالوگ نمایشگاه الف)