مصاحبه استارت‌آپ بیس با مسلم ابراهیمی درباره کپی رایت فونت فارسی
وبسایت Startupbase مکانی برای غیرکلیشه‌های استارت‌آپی ایرانی‌ها در ایران و خارج از ایران که سعی دارد با بنیانگذاران کسب و کارهای ایده محور ایرانی مصاحبه هایی را ترتیب دهد و موضوعاتی را در گفتگو مطرح کند که برای خوانندگان مفید و هیجان انگیز باشد.
این وبسایت در آخرین مصاحبه خود با مسلم ابراهیمی بنیانگذار و مدیر فونت‌ایران مصاحبه‌ای داشته است که با گفتگوهای قبلی متفاوت است.
در این مصاحبه مسلم ابراهیمی درباره مشکلات مدیریت فروشگاه فونت ایران و چالش‌های کپی رایت فونت فارسی در ایران می‌گوید. متن کامل مصاحبه را در اینجا ببینید:
http://startupbase.thecooleststartup.com/2016/07/28/fontiran
مسلم ابراهیمی درباره‌ی قانون کپی‌رایت در ایران می‌گوید: «۳۰ درصد وقت و انرژی ما صرف تولید و طراحی فونت می‌شود و ۷۰ درصد آن صرف مسائل کپی رایت و پیگیری حقوقمان.»
مسلم ابراهیمی را همه‌ی طراحان وبسایت با فونت ایران‌سنس می‌شناسند. فونتی که جایگاهش را در وب فارسی به سرعت پیدا کرد و با استقبال کم‌نظیر طراحان فارسی روبرو شد. تعداد زیادی از وبسایتهای معتبر فارسی مثل بازار، دیجی‌کالا، ایرانسل، زرین‌پال، زودفود، آپارات و هم‌چنین استارت‌آپ‌بیس از این فونت استفاده می‌کنند.
ایده‌ی فونت‌ایران از هفت سال پیش آغاز شد. زمانی که مسلم ابراهیمی برای پایان‌نامه‌ی ارشد گرافیک فونتی جدید را طراحی کرد. مسلم ابراهیمی اینک در دانشگاه تدریس می‌کند و به توسعه‌ی فونت‌ایران و پشتیبانی از فونتهای قبلی و ایجاد فونتهای جدید فارسی مشغول است.
آقای ابراهیمی هم‌چنین وبسایت فونت‌ایران را راه‌اندازی کرده است و برنامه‌های جالبی برای توسعه‌ی فونتهای فارسی در ذهن دارند. با آقای ابراهیمی بیشتر از هرچیز به گفت‌وگو بر سر موضوع «قانون کپی‌رایت» برای فونت‌ها پرداختیم. موضوعی که امروز دغدغه‌ی ایشان برای توسعه‌ی کارشان شده است.لازم به ذکر است که استارت‌آپ‌بیس از لایسنس قانونی خریداری شده‌ی فونت ایران‌سنس استفاده می‌کند.
سلام آقای ابراهیمی. امیدواریم حالتون خوب باشه
ما خیلی دوست داشتیم که مصاحبه‌ی غیرکلیشه‌ای و غیرتکراری با شما داشته باشیم ولی مصاحبه‌های قبلی کار را برای ما سخت کرد. برای اینکه دوستان اطلاعات بیش‌تری از شما داشته باشند، لینک این مصاحبه‌ها رو بالاتر قرار دادیم تا دوستان با شما بیشتر آشنا بشن.
فونت‌ایران را باید خروجی یک نفر یعنی مسلم ابراهیمی بدونیم یا خروجی یک تیم؟ در حالت دومی چه افرادی با شما بودن؟
فونت‌ایران را باید خروجی یک ایده دانشگاهی دانست. در مرحله اول ایده شخصی من بود اما در مرحله بعدی که به تدریس در دانشگاه مشغول شدم به کمک دانشجویانم روی ایده تولید فونتهای جدید کار کردیم.
سپس در مرحله ایجاد فروشگاه آنلاین مجددا به صورت شخصی کار را آغاز کردم اما برای اجرای فنی و توسعه از دوستان کمک گرفتم. کار توسعه فروشگاه فونت ایران را محمود فیض انجام داده است.
۲نیروی پاره وقت هم داریم که برای انجام برخی امور حقوقی و پشتیبانی با فونت ایران همکاری می‌کنند.
و اون افراد هنوز هستن؟
دانشجویانم معمولا پس از پایان دوره تحصیل و تحویل پروژه چندان رغبتی به ادامه همکاری ندارند و ترجیح می‌دهند به کاری مشغول شوند که برایشان درآمد تضمینی داشته باشد.
به تازگی که کمی درآمد زایی در فونت ایران آغاز شده است پروژه‌های دانشجویی را خریداری کرده ایم و برخی از دانشجویانم مانند هدی ترابیخواه و سحر خوارزمی در رفع نقص و تکمیل فونتهای دانشجویی به صورت پاره وقت با فونت ایران همکاری دارند.
آقای محمود فیض هم همچنان همکاری‌اش با فونت ایران ادامه دارد و امور فنی و توسعه سایت را پشتیبانی می‌کند.
خودتون رو تیم موفقی می‌دونین؟
من هنوز موفق نشده‌ام یک تیم منسجم تشکیل دهم و نیروی ثابت استخدام کنم یا شریک کاری داشته باشم. با رشد درآمد و حمایت طراحان از فونت فارسی امیدوارم به زودی این کار را انجام دهم.
اما به هر صورت با همین همکاری های پاره وقت و بیشتر تلاش شخص خودم پروژه فونت ایران تا کنون موفق بوده است.
یه تیم موفق چه ویژگی‌هایی داره؟
تیمی موفق است که همه اعضا به شکلی در سود و زیان پروژه‌ها سهیم باشند.
اعضای یک تیم خوب باید از موفقیت برنامه ها احساس غرور و از عدم موفقیت حس ناراحتی را داشته باشند.
چقدر مسئله‌ی پول براتون مهم بوده؟
در کسب و کارهای ایده محور ۲ چیز شما را خوشحال می‌کند. یکی زمانی که ایده و تلاشتان را به درآمد مالی تبدیل می کنید و دیگری زمانی که از کاربر یا مشتری بازخورد مثبت می‌گیرید. مطمئناً بازخوردهای مثبت برای من خیلی خیلی مهمتر از میزان درآمد است.
اسم «ایران سنس» از کجا اومد؟
اولین فونت مجموعه «ایران» نام داشت. نام ایران به این دلیل انتخاب شد که ایده طراحی یک فونت جدید و برتر مطابق با سلیقه ایرانیان بود. قرار شد این فونت انقدر خوب باشد که همه ایرانیان آن را به فونتهای رایج قبلی ترجیح دهند. پس بهترین نام ایران بود.
ایران سنس سبک ساده و ضخامت یکسان فونت ایران بود که اتفاقا از خود ایران اصلی توانست موفق‌تر باشد.
سنس (یا همان سن سریف) پسوندی‌است که به فونتهای لاتین ساده (بدون زائده های تزیینی) نسبت می دهند.
از وضعیت فعلی فونت‌ایران راضی هستین؟
از این جهت که از محصولات ما در وسعت زیادی استفاده می‌شود و تقریبا همه کاربرها رضایت دارند ما هم از کارمان راضی هستیم.
اما از این جهت که توان توسعه و عملی کردن ایده‌هایمان را نداریم کمی ناراضی هستیم. نیاز داریم امکان سرمایه گذاری بیشتر برایمان فراهم شود که تشکیل تیم بدهیم و تقسیم کار کنیم. سرعت رشد ما خیلی کند است.
فکر می‌کنین چند درصد وب‌سایت‌هایی که از فونت ایران سنس استفاده می‌کنن اونو خریداری کردن؟
در این کار تحقیقی ما همه برگزیدگان جشنواره وب را بررسی کردیم. همانطور که در مقاله میبینید حدوداً ۵۰ درصد وبسایتهای برگزیده با اجازه‌نامه از فونت استفاده می‌کردند.
حال با توجه به اینکه برگزیدگان جشنواره وب همه شرکت‌ها و تیم‌هایی هستند که می دانند کپی رایت چیست و از بهترین کاربران فونت هستند. می‌توان پیش بینی کرد فونتهای ما دروبسایت‌های کم اعتبار اغلب بدون مجوزاستفاده می‌شود.
برآورد خوشبینانه ما این است که ۲۰درصد وبسایت‌ها و نرم افزارهای ایرانی که از محصولات ما استفاده‌می کنند فونت را خریداری کرده اند.
نبودن قانون کپی‌رایت در ایران چقدر اذیت‌تون کرد؟
خیلی واضح بگویم ۳۰ درصد وقت و انرژی ما صرف تولید و طراحی فونت می‌شود و ۷۰ درصد آن صرف مسائل کپی رایت و پیگیری حقوقمان.
درصد زیادی از وبسایت ها و شرکت‌ها ابتدا از فونت استفاده می کنند و سپس با پیگیری ما حاضر می‌شوند لایسنس بگیرند.
خیلی از آنها اصلا به تماس‌های ما پاسخ نمی‌دهند. خیلی ها قول دادند که لایسنس بگیرند اما هیچوقت به قولشان عمل نکردند.
در موارد زیادی هم برخورد بد و آزاد دهنده داشتیم. مثلا یکی از درگاه‌های بانکی معتبر کشور از فونت ما استفاده می‌کرد. درخواست کردیم که لایسنس خریداری کنند. طراح شرکت به ما گفت: “با مشاور حقوقی شرکت صحبت می کند اگر خریداری نکردن لایسنس برایشان طبعات حقوقی داشت لایسنس را خریداری خواهند کرد!”
یا در موردی دیگر یکی از شرکت‌های بزرگ زیرمجموعه بانک در پاسخ درخواست ما برای دریافت لایسنس خواستند مدارک و مستنداتی ارائه کنیم که ثابت کند مالکیت این فونت متعلق به ماست تا سپس لایسنس را خریداری کنند!
به نظر شما دلیل این مشکل چیه و چه راه حلی داره؟
مشکل ما طراحانی هستند که به فکر منافع ما نیستند. فونت را طراحان خریداری می کنند و آنها در طرح های بزرگ و کوچک فونت را به کار می برند در اغلب اوقات مدیران و دیگر اعضای شرکت‌ها اطلاعی از فونت و کپی رایت آن ندارند.
حال وقتی که ما با شرکت تماس میگیریم برای رعایت کپی رایت فونت طراح بازخواست می شود و اگر شرکت خودش هزینه لایسنس را نپردازد مانند موارد بالا طراح مجبور است به بهانه‌های مختلف حق ما را ضایع کند.
راه حل این است که طراحان کارفرما یا مشتری خود را از همان ابتدا در جریان کپی رایت فونت قرار دهند.
وضعیت فروش و کپی رایت فونت در دیگر کشورها چطوریه؟ و قانون کپی‌رایت درباره‌ی فونت‌ها برقراره؟
مطمئنا وضعیت طراحان فونت در کشورهای توسعه یافته بهتر از ایران است. در کشورهای توسعه یافته طراحان و اهالی گرافیک و تبلیغات در جریان ارزش و کپی رایت فونت هستند و این از رونق مارکت‌های فونت و میزان تولید فونت جدید در خارج از ایران مشخص است.
به نظرتون هزینه‌ای که برای مثلا فونت ایران سنس در نظر گرفتین زیاد نیست؟ منظورم در برابر تلاش و وقت‌تون نیست. در مقابله با تفکر کلی حاکم می‌گم. مثلا خود من به عنوان یک مهندس نرم‌افزار وقتی ویژوال استادیو را رایگان استفاده می‌کنم، برام چندان منطقی نیست که سی و خرده‌ای برای فونت بدم
در پاسخ شما اجازه دهید بپرسم شما معمولا برای طراحی یک نرم افزار یا وبسایت چه هزینه ای از مشتری خود دریافت می کنید؟
۲۰۰ هزار تومان . ۲میلیون تومان یا بیست میلیون تومان؟
طراحی که در برابر چنین درآمدی حاضر نباشد ۳۸ هزارتومان برای ابزار کارش هزینه کند مطمئنا دیدگاه حرفه ای ندارد.
ضمنا پیشنهاد می‌کنم این مقاله را درباره قیمت گذاری فونت فارسی بخوانید
خود شما وقتی که وبسایت طراحی می‌کردین از طرح‌های بقیه استفاده نمی‌کردین؟ چون بین طراحان وبسایت موضوع رایجیه.
شخصاً در دوران فعالیتم همیشه به اخلاق پایبند بوده‌ام و به حقوق همکارانم احترام می‌گذاشتم.
نهایت کارم این بود که به دلیل عدم تمایل به پرداخت پول برای یک محصول از آن محصول استفاده نکنم.
از طرح‌های خارجی چی؟
در رابطه با خرید نرم افزارهای خارجی ۲ مشکل برای ایرانیان وجود دارد:
یکی اینکه به دلیل اختلاف زیاد واحد پولمان هزینه‌ی خرید برخی نرم‌افزارهای تخصصی خیلی بالاست.
دوم هم اینکه امکان خرید آنلاین از درگاه های خارجی آسان نیست و دردسرهای خودش را دارد.
به نظرم اگر نرم‌افزارهای تخصصی خارجی هم مانند آنتی ویروس‌ها در ایران نمایندگی فروش داشته باشند و با قیمت متناسب با ایران محصولات را بفروشند.خیلی از کسانی که از طریق این نرم افزارها درآمدزایی دارند مایل هستند از نسخه اصلی نرم افزار استفاده کنند.
چه دلیلی وجود داره که کپی‌رایت را برای تولیدکننده‌ی داخلی رعایت کنیم ولی برای خارجی خیر؟
یک دلیل خیلی مهم وجود دارد.
تولید کننده داخلی محصول بومی را برای شما تولید می‌کند و بازارش محدود به ایران است. اگر ایرانی‌ها حمایت نکنند و خرید نکنند محصولات بومی پیشرفت نمی کند و مطمئنا تولید کننده خارجی هم منفعتی از ایران ندارد که برای ایرانیان یا فارسی زبانان محصول تولید کند.
همین فونتهای فارسی که مایکروسافت، ادوب و گوگل تولید کرده‌اند چرا از نظر ما مناسب و خوب نیستند؟
آیا آنها توانایی تولید فونت فارسی خوب را ندارند؟
پاسخ این است که آنها در تولید فونت عربی فارسی به سلیقه کاربر ایرانی اهمیت نمی‌دهند. و فقط فیدبک های کاربران عرب را دریافت می کنند و برای طراحی فونت هم فقط از طراحان عرب استفاده می‌کنند.
چطوری میشه دو تا فونت رو با هم مقایسه کرد؟ چه معیارهای کمی و کیفی برای این کار وجود دارن؟
مهمترین نکته هنگام مقایسه دو فونت این هست که یک نوشته (ترجیحا پاراگراف) را با شرایط کاملا یکسان تایپ کنید. و در یک صفحه کنار هم قرار دهید. دقت کنید که سایز فونت معیار مناسبی برای هم اندازه بودن نیست. مهم این است که دو نوشته دقیقا تعداد سطر برابر و مساحت یکسانی را اشغال کرده باشد.
معیارهای زیادی برای چک کردن و مقایسه دو فونت وجود دارد:
- میزان خوانایی در سایزهای کوچک (میزان خوانایی فقط با مقایسه دو فونت قابل تشخیص است)
- فاصله حروف درست و یکنواخت.
- کامل بودن حروف، اعداد، علایم
- پشتیبانی از دیگر زبان‌ها
- هماهنگی حروف انگلیسی با فارسی
- درستی جای اعراب
- استاندارد بودن شکل حروف اعداد و علایم
برای مقایسه راحت تر فونت‌ها و تست در مرورگر از این صفحه استفاده کنید. این صفحه تست توسط صالح سوزنچی توسعه داده شده. کافیست فایل فونتهای مورد نظرتان را به قسمت هدر صفحه درگ کنید.
ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادین
دیدگاه‌ها
مصاحبه ی جالبی بود استاد
امیدوارم قانون کپی رایت رعایت بشه