حروف‌نگاری چیست و چه تفاوتی با تایپوگرافی دارد؟

این قسمت سوم از سری ویدئو‌های بررسی تعاریف پایه در خط و تایپوگرافی هست.
اگر قسمت‌های قبلی رو ندیدید حتما برید به پیج من و قسمت یک و دو رو ببینید. چون در این قسمت بارها به تعاریفی که در قسمت‌های قبل گفتم اشاره می‌کنم.
همینطور که می‌دونید من برای توضیح هر اصطلاح اون رو در کنار یک اصطلاح نزدیک به خودش قرار می‌دم و به کمک مقایسه اون رو توضیح می‌دم.
در این قسمت می‌خواهیم بدونیم حروف‌نگاری چیه و چه تفاوتی با تایپوگرافی داره.

 

تایپوگرافی و حروف‌نگاری

در ایران دهه هفتاد و هشتاد تب استفاده از تایپ و حروف در پوستر بالا گرفت و کلی جشنواره و ورکشاپ و نمایشگاه با عنوان تایپوگرافی برپا شد.
و کار به جایی رسید که کلمه  تایپوگرافی به معنی این بود که شما یه تغییری در فرم تایپ‌ها ایجاد کرده باشی.
جالب این بود که نوشته ساده‌ای که با فونت نوشته شده بود رو تایپوگرافی خطاب نمی‌کردن. اما یک پوستر که کار خلاقی با حروف انجام داده بود رو می‌گفتن تایپوگرافی.
در کلاس‌ها و ورکشاپ‌های تایپوگرافی هم همیشه هدف تصویری کردن نوشتار بود و … یه سری کارهای خلاق بر اساس حروف.
در حالی که لازمه بدونید تایپوگرافی دقیقاً همون کارهایی هست که ما در صفحه‌‌بندی یک مجله یا کتاب می‌کنیم. یا مثلا وقتی نوشته‌های روی یک بسته بندی طوری چینش می‌کنیم که هم زیبا باشه و هم راحت خونده بشه داریم تایپوگرافی می‌کنیم.
کارهایی مثل تعیین وزن فونت، تنظیم اندازه پاراگراف‌ها، فاصله سطرها و کارهایی از این قبیل میشه تایپوگرافی
(اگر می‌خواهید دقیقتر که تایپوگرافی چیه بهتره برگردم به تعریف تایپ و تفاوتش با حروف.
در تعریف تایپ گفتیم که تایپ همون حروف هست که با هدف استفاده در فونت طراحی شده. پس  وقتی ما در حال ایجاد یک نوشته با فونت هستیم داریم تایپوگرافی می‌کنیم.
مثلا در این پوستر در این قسمت نوشتاری و توضیحات کار تایپوگرافی انجام شده. یعنی طراح با توجه به موضوع و مفهوم مورد نظر فونت رو انتخاب کرده و وزن و اندازه و ترکیب بندی رو درست کرده.
حالا اصطلاحِ “پوستر تایپوگرافی” رو میشه درباره پوستری به‌کار برد که اساس و محورش استفاده از فونت باشه. نه خوشنویسی، دست‌نویس یا هرنوع روش خلاق برای نشون دادن حروف.
مثل این پوستر‌ها از فرهاد فزونی که فقط با اتکا به تایپ خلق شده. در چنین پوستری طراح همه بار تصویری پوستر رو میزاره روی شونه‌های تایپ و خبری از عکس و تصویرسازی و بازی تصویری با حروف نیست.
حالا با این تعریف پس به کارهای خلاقی که با حروف انجام میشه چی میگن؟ در انگلیسی به اینا میگن لترینگ که ما می‌تونیم معادل فارسی حروف‌نگاری رو براش انتخاب کنیم.
یعنی در این کارها ما حروف داریم و نه تایپ.
پوسترهای مجتبی ادیبی نمونه‌های خوبی برای درک بهتر لترینگ یا همون حروفنگاری هست. در این پوسترها حروف و نوشته‌ها نقش مهم و … بعضا اصلی رو دارن اما از فونت استفاده نشده. خوشنویسی و دست نویس هم نیست. طراح فرم‌های جدیدی از حروف رو خلق کرده اما تایپ طراحی نکرده. چرا؟  چون این حروف برای استفاده در سیستم حروفچینی خلق نشده و همینطور که می‌بینید خیلی آزاد و ساختار شکن طراحی شده.و البته که خیلی از طراحان ممکنه طوری با تایپ کار کنن که از کاربرد اصلی خودش یعنی فونت دور بشه و کارهای خلاق زیادی داریم که ویژگی‌های لترینگ، تایپوگرافی و خوشنویسی رو با هم ترکیب کردن و قرار هم نیست که با این تعاریف بخواهیم مدام در حال تقسیم بندی آثار به تایپوگرافی و حروف‌نگاری باشیم.
هدف فقط شناخت بیشتر هست که امیدوارم ایجاد شده باشه.